Encruzado Branco Reserve, Soito, Encruzado, DAO, Portugal, wino białe

Znacie wino Porto?

Na pewno tak – to słynne wino wzmacniane zdecydowanie kojarzone z Portugalią, zapewne też za sprawą dźwięcznej, „portugalskiej” nazwy, ale ważniejsze jest to, że są to unikatowe w skali świata wina, często wybitnej jakości.

Porto jest winem wzmacnianym, czyli takim, do którego dolano destylatu. W jego przypadku dodawany on jest w trakcie fermentacji, przerywa ją, a w winie zostaje jeszcze sporo cukru resztkowego – Porto jest (prawie) zawsze winem słodkim lub półsłodkim. Najpopularniejsze jest czerwone, choć istnieją też wersje białe i różowe. Powstaje w regionie Douro, jednym z najstarszych regionów winiarskich na świecie.

Jakie są rodzaje Porto? Przeróżne, na początku swej degustacyjnej drogi należy na pewno zapamiętać najważniejszy podział:

• Ruby – Porto leżakowane w butelkach, dostępne w wersjach od podstawowego Ruby, przez Ruby Reserva, Late Bottle Vintage (LBV), po najlepsze Vintage Porto.
• Tawny – Porto dojrzewające w beczkach. Tu również znajdziemy wiele rodzajów, od podstawowego Tawny, przez Tawny Reserva po wersje z oznaczeniem wieku – 10-, 20-, 30-, 40-letnie i starsze.

Ruby i Tawny to wina o zdecydowanie różnym charakterze, tak samo jak zdecydowanie różne są wśród nich Porto młode od starych. To zawsze wina dość mocne (17-22%), intensywne. Są bardzo wdzięcznym kompanem przy stole, jeżeli wiemy, jak umiejętnie je parować z potrawami. Młode Ruby spróbujcie z owocowym ciastem, czekoladą lub pleśniowym serem. Dojrzalsze Ruby – orzechy, czekolada, Roquefort. Starsze Tawny – czekoladowo-orzechowo desery, ale także crème brulee czy dojrzałe, twarde sery.

Vinho Verde

Na drugim, winnym biegunie, w kontrze do ciężkiego, intensywnego Porto, jest Vinho Verde – słynne „zielone wino” Portugalii. Zielone nie przez kolor (choć jego barwa często wpada w zielonkawe refleksy), ale przez swój wiek – tym słowem Portugalczycy określają wina młode, szybko butelkowane i przeznaczone do szybkiego wypicia – a takie jest większość Vinho Verde.

Powstaje w północnej części Portugalii, w regionie Minho, w apelacji o tej samej nazwie – DOC Vinho Verde. Zwykle jest to niezwykle orzeźwiające, lekkie, zwiewne i urocze, wakacyjne wino, delikatnie czasem musujące, lecz zdarzają się też poważniejsze butelki, zwłaszcza oparte o szczep alvarinho. Przeważają wina białe, choć to nie reguła – znajdziemy tu i róże, i czerwienie, i wina musujące.

Po więcej informacji na temat Vinho Verde zapraszamy do naszego artykułu (link)

Dão

Na południe od Minho i Douro, gdzie powstają bohaterowie poprzednich akapitów, leży mniej znany, lecz niezwykle interesujący region. To Dão, otoczone ze wszystkich stron górami chroniącymi go zarówno przed upałem kontynentalnym, jak i deszczami i chłodem znad ocenu. Wysoko położone winnice, chłodne noce sprawiają, że wina, mimo dobrej budowy zachowują świetną kwasowość i wykazują potencjał starzenia. Dao to połączenie intensywności i finezji.

Większość win to czerwienie, kupaże lokalnych szczepów – touriga nacional, tinta roriz (inaczej tempranillo) czy alfrocheiro. Wśród win jednoszczepowych, zwłaszcza tych nieoczywistych, warto zwrócić uwagę na wina ze szczepu jaen (w Hiszpanii – mencia). To świetnie starzejące się wina o aromacie czerwonych owoców i dobrej kwasowości, z mineralnym akcentem.

Białe Dao to również zazwyczaj kupaż lokalnych odmian, lecz wśród nich na gwiazdę wyrasta encruzado – szczep potrafiący dać różnorodne wina, plastyczny, o zwykle bogatym, brzoskwiniowo – kwiatowym profilu. Świetnie się starzeje i łączy z dębową beczką, czy różnymi technikami winifikacji, jak np. batonnage.

Tejo

Podążając dalej na południe, trafimy do Tejo. To kolejna, być może, nieznana Wam nazwa, choć z miesiąca na miesiąc staje się to co raz mniej prawdopodobne. Wszystko za sprawą CVR Tejo (Vinhos do Tejo / Wina z Tejo), organizacji, która niesamowicie prężnie działa w naszym kraju na polu promocji win z tego regionu. Organizują degustacje, eventy, współpracują ze znanymi postaciami z branży sommelierskiej. Inne regiony, pretendujące do „winnej ekstraligi” (popularności) mogą się od nich uczyć!

Tejo znajduje się w samym sercu Portugalii, po obu stronach rzeki Tag, niedaleko Lizbony. Większość win to kupaże lokalnych odmian, ale dozwolone są też niektóre szczepy międzynarodowe. Tejo to przede wszystkim dobre źródło codziennych win o dobrej relacji jakości do ceny, choć nie brak tu też producentów z wysokiej półki. Po więcej informacji o Tejo odsyłamy na https://www.winaztejo.pl/

Alentejo

Na południowym wschodzie od Tejo zaczyna się prawdziwy gigant – Alentejo. Gigant zarówno geograficzny, jak i pod względem mocy przerobowej – to największy region winiarski Portugalii, produkujący lwią część wszystkich win kraju, przodujący także w produkcji korka i oliwy. Przeważają tu wina czerwone, a wśród szczepów najczęściej spotyka się aragonêz (tudzież tinta roriz / tempranillo), alicante bouschet i castelão. Większość win to kupaże kilku szczepów, wydawane z regionalnym oznaczeniem Vinho Regional Alentejo. W tym regionie to akurat norma – jest to oznaczenie zdecydowanie częściej spotykane od DOC Alentejo, noszą je wina nawet najwyższej jakości.

Wina z Alentejo przez swój przyjazny konsumentowi charakter (łagodna kwasowość, miękkie taniny, krągłe ciało i wyraźnie owocowy bukiet) oraz zwykle doskonałą relację jakości do ceny zdobywają co raz większość popularność zwłaszcza w niskiej i średniej półce cenowej. Przyzwoitą butelkę możemy kupić już za zdecydowanie mniej niż 50zł. Winiarze osiągają bardzo dobre efekty używając do starzenia zarówno dębowych beczek, jak i tradycyjnych dla regionu glinianych amfor.

Od leciutkiego Vinho Verde po arcyintensywne Porto – taka jest Portugalia. Niewielka, lecz mająca wiele obliczy. Jest tam co zwiedzać, jest co jeść, jest co pić. Najlepsza, oczywiście, jest podróż i doświadczenie jej na miejscu – gorąco zachęcamy. Wejść w jej klimat natomiast możecie we własnym domu, z kieliszkiem w ręku. Saúde!