Tempranillo-Monastrell, Neleman, Valencia, Hiszpania, wino czerwone

Czyli o czerwonym obliczu wina Hiszpanii.

Jeśli do dziś zdarza Wam się miło wspominać świetne, lekkie, czerwone vino de la casa pite nad basenem na Majorce, a także butelkę tej intensywnej, pachnącej wanilią Riojy, podanej w eleganckiej, hotelowej restauracji, to jest duża szansa, że tęskno wzdychacie do bohatera naszego dzisiejszego artykułu. Tempranillo to najpopularniejsze czerwone winogrono Półwyspu Iberyjskiego, obecne w winach z wielu regionów, półek cenowych i stylistycznych. Serwowane w najlepszych restauracjach, ale też beztrosko mieszane z Coca Colą przez hiszpańską młodzież. Poznajmy je bliżej.

Mimo, że prawdopodobnie przywędrowało z Burgundii, to Hiszpania jest prawdziwym domem dla tempranillo – podczas, gdy we Francji prawie go się nie uprawia, to w Hiszpanii zajmuje pierwsze miejsce wśród czerwonych szczepów, zajmując ok. 20% wszystkich upraw. Nazwa nawiązuje do słowa „temprano”, czyli „wczesny” – tempranillo szybko dojrzewa.

Tempranillo nie jest może śmiałym podróżnikiem, choć kilka wycieczek zaliczyło. W wielkości upraw dominuje oczywiście Hiszpania – sadzi się je w wielu regionach, różnie przy tym je nazywając. W Rioja to tempranillo (czytaj: tempranijo), w Ribera del Duero tinta del pais / tinta fina, w Katalonii – ulle de llebre, w Toro – tinta de toro. W regionie La Mancha tempranillo to natomiast cencibel.

Poza Hiszpanią najważniejszym miejscem upraw aragonez / tinta roriz, bo tak tutaj jest nazywane tempranillo, jest Portugalia. Jest ważnym składnikiem Porto – słynnego portugalskiego wina wzmacnianego.

W Nowym Świecie najwięcej znajdziemy go w Argentynie, ale także w Kalifornii, Australii czy Chile. Jednoodmianowe tempranillo spoza Półwyspu Iberyjskiego są ciągle jednak rzadkością na naszym rynku.

Smak Tempranillo

Truskawka, malina, wiśnia, czasem śliwka i czarna porzeczka – to aromaty młodego tempranillo. Do tego zwykle stonowana kwasowość i łagodne taniny. Im dłużej wino dojrzewa w beczce, a ile dokładnie, to możemy wyczytać z etykiety, zwłaszcza Riojy, tym więcej pojawia się nut wanilii, kawy i czekolady. Wina typu crianza, jak Vallobera Tempranillo Rioja Crianza prezentują zwykle doskonałą harmonię między aromatami owoców, a dojrzewania w beczce. Bardzo dojrzałe, długo leżakowane, zarówno w beczkach, jak i butelkach tempranillo potrafią być niezwykle złożone, z nutami balsamicznymi, cedru, tytoniu, suszonych owoców. Dobrej klasy Rioja Reserva czy Gran Reserva to wina długowieczne – warto zaopatrzyć piwniczkę w kilka butelek i obserwować ich ewolucję na przestrzeni lat.

Hiszpania po burgundzku

Maceracja węglowa, mówi to Panu coś?

Bo Hiszpanom tak. Ta metoda winifikacji, najbardziej znana ze słynnego Beaujolais Nouveau, polegająca, na fermentacji wewnątrz całych, nieuszkodzonych gron, w środowisku beztlenowym. Wszystko to po to, by uzyskać wina o dość niskiej kwasowości, oraz intensywnym bukiecie czerwonych owoców, czasem z nutami banana i gumy balonowej. Tak właśnie smakuje pite w trzeci czwartek listopada Beaujolais, ale też niektóry młode Riojy.

Neleman Tempranillo

Dobra wiadomość dla dbających o zdrowie zarówno swoje, jak i Matki Ziemi – co raz więcej hiszpańskich winnic, także tych uprawiających tempranillo, ma już certyfikaty uprawy ekologicznej. Co ważne, wina te często nie są wcale droższe od win produkowanych metodami konwencjonalnymi. Bodegas Neleman Tempranillo 2019 to przykład takiego wina – organiczne i wegańskie wino ekologiczne, gdzie do tempranillo producent dodaje jeszcze szczep monastrell. A mówiąc o pieniądzach…

Wino tempranillo – cena

Tempranillo znajdziemy we wszystkich półkach cenowych. W dyskontach i supermarketach, przemysłowe tempranillo możemy znaleźć już za kilkanaście złotych za butelkę – są to jednak wina anonimowe, użyteczne głównie w sangrii i calimocho (wspomniany we wstępie mix wina z colą). Na szczęście, porządna butelka tempranillo nie zrujnuje naszego portfela – Rioję czy Riberę del Duero, pokazującą nam charakter szczepu i regionu, kupimy za około 50zł. Długo leżakowana Rioja, z potencjałem dojrzewania, to koszy ok 100zł. Wybitne butelki tempranillo to nieco większy wydatek, ale i tak zwykle nieporównywalnie niższy, niż butelek np. francuskich. Tr3smano z Ribera del Duero, docenione przez najważniejszych krytyków winiarskich świata, kosztuje 245 zł.

Tempranillo – rozgrzeje, przypomni wakacje, a, na co jest duża szansa, być może zachwyci. Bo ma do tego potencjał. Salud!